sabah bab6

Malaysia pada masa akan datang.

Reaksi Kepada Tuntutan Bertindih

Dari segi tuntutan bertindih, isu ini didapati tidak akan berhenti setakat ini sahaja

kerana Malaysia akan pasti berhadapan dengan tuntutan lain dengan negara jiran,

Indonesia dan Filipina. Penemuan telaga minyak dan gas baru bakal dicabar oleh

negara jiran yang akan menuntut kawasan ini sebagai milik mereka. Walaupun

Malaysia telah meratifikasi UNCLOS pada 14 Oktober 1996 tetapi kerana tafsiran

berbeza terhadap regim kelautan ini telah tidak dapat mengelakkan tuntutan

bertindih negara-negara jiran . Bahkan sebelum ini Peta Baru Malaysia 1979, tidak

diterima oleh banyak negara termasuk Indonesia. Pada masa yang sama Unit

Maritim, di Wisma Putra perlu diperlengkapkan dengan pakar perundangan serta

profesional yang boleh membantu Malaysia dalam sebarang tuntutan bertindih

pada masa akan datang. Hal ini kerana Malaysia masih mempunyai banyak

tuntutan bertindih dengan negara jiran seperti Singapura, Thailand, Vietnam,

Indonesia, Brunei, China dan Filipina.

Bahkan agensi-agensi kerajaan sepatutnya lebih bersifat terbuka dalam

menangani isu tuntutan bertindih. Pada ketika ini agensi-agensi ini kelihatan

banyak merahsiakan kerja-kerja yang berkaitan dengan tuntutan bertindih. Sikap

terbuka perlu bagi memberikan informasi kepada masyarakat tentang isu yang

cukup penting dihadapi oleh negara.

Kaedah Diplomasi dalam Isu Tuntutan Bertindih

Reaksi Jakarta dalam isu Ambalat hampir menggugat hubungan rapat yang telah

dijalin oleh pemimpin kedua-dua buah negara, Pak Lah- Susilo. Walau

bagaimanapun kedua-dua pemimpin berjaya mengendurkan ketegangan dengan

mewujudkan saluran komunikasi dan berjanji untuk menggunakan diplomasi

dalam mengatasi isu yang berbangkit. Pak Lah telah mengutuskan Menteri Luar,

Dato’ Syed Hamid Albar ke Jakarta bertemu Presiden Susilo. Satu pertemuan telah

dihasilkan dengan kedua-dua pihak berjanji untuk membincangkan isu tersebut

bersama. Dalam hal ini pendirian Pak Lah yang telah meminta media Malaysia

supaya tidak mensensasikan isu dilihat sebagai satu usaha Kuala Lumpur untuk

mengurangkan ketegangan dalam menangani isu yang dihadapi.

Peranan Malaysia Sebagai Orang Tengah Dalam Pergolakan Di Selatan

Filipina

Pergolakan yang sentiasa berlaku di selatan Filipina memerlukan Malaysia

membantu menangani masalah yang timbul. Wujud dua sebab Malaysia perlu

berbuat demikian. Pertama, dapat menghalang kebanjiran penduduk Islam Filipina

yang sudah tentu akan melarikan diri ke Sabah jika kekacauan bertukar menjadi

konflik. Kedua, dapat menyakinkan Manila bahawa Kuala Lumpur tidak memihak

kepada penduduk Islam dalam pergolakan di selatan Filipina. Hal ini kerana

selama ini Kuala Lumpur dilihat sering melindungi Kumpulan Moro bergerak di

negara ini. Namun keadaan ini berubah apabila Kuala Lumpur telah menyerahkan

Nur Misuari kepada Manila setelah gagal dalam pemberontakan pada tahun 2003.

Peranan yang dimainkan oleh Kuala Lumpur dalam menemukan kedua-dua pihak

yang bertelingkah iaitu, Manila dan kumpulan MILF telah berjaya menampakkan

hasil yang positif. Walaupun usaha ini telah dirintis oleh Indonesia, namun,

Malaysia telah mengambilalih peranan tersebut pada tahun 2001 apabila Presiden

Aroyo telah meminta Malaysia untuk menyelaraskan perundingan damai antara

Kerajaan Filipina dan MILF.50 Walaupun pihak-pihak terbabit telah beberapa kali

gagal mencapai persetujuan, satu perjanjian telah dimetrai pada 16 hb Oktober 2003

di Putrajaya. Sejak itu Kuala Lumpur telah berjaya membawa kedua-dua pihak

untuk rundingan yang telah diadakan di Malaysia. Pertemuan terbaru di Port

Dickson pertengahan April 2005 telah berjaya ditangani seperti isu tanah pesaka.

Di samping itu, Malaysia bersama Brunei telah berjaya memainkan peranan sebagai

pasukan pemantau di kawasan-kawasan yang dikuasai MILF bagi memastikan

semua pihak mematuhi gencatan senjata.

Reaksi Kepada Larangan Melawat Malaysia

Ekoran berlakunya penculikan di Pulau Sipadan dan Pandanan pada tahun 2000

dan diikuti oleh pengeboman di Bali pada Oktober 2002, Amerika Syarikat serta

sekutunya telah mengeluarkan larangan kepada rakyat mereka daripada

mengunjungi Malaysia serta beberapa buah negara di rantau ini. Larangan ini

memberi dua implikasi penting, pertama betapa pihak berkuasa gagal

meningkatkan tahap keselamatan di negara ini dan kedua, hal ini meninggalkan

impak negatif kepada industri pelancongan.

Malaysia telah membantah larangan yang dikeluarkan ini. Menteri Luar,

Dato’ Syed Hamid Albar telah menjelaskan bahawa Malaysia cukup selamat untuk

dilawati oleh pelancong dari luar malah segala langkah-langkah keselamatan telah

diambil terutama selepas insiden Sipadan dan Pandanan. Malah untuk

membuktikan kebenaran ini, bekas duta Amerika Syarikat ke Malaysia, Puan Marie

Huhtala telah diundang melawat Sabah pada 10 April 2004.52 Hasil daripada

lawatan tersebut Huhtala telah menjelaskan bahawa Sabah selamat untuk dilawati

Harapan Baru BIMP-EAGA (BRUNEI-INDONESIA-MALAYSIA-PHILIPPINESEAST ASIAN GROWTH AREA)

Sekiranya keamanan dapat dicapai di selatan Filipina, hal ini sudah tentu

menjanjikan harapan kepada wilayah yang jauh ketinggalan ini. Berbanding

wilayah lain di Filipina, Mindanao merupakan wilayah yang paling mundur dari

segala segi, misalnya infrastrukturnya, aktiviti ekonominya mahupun

penduduknya yang dianggap paling miskin di Filipina. Oleh itu wilayah ini sangat

memerlukan pelaburan dari luar untuk membangunkan kawasan ini.

BIMP-EAGA yang telah digerakkan ideanya oleh Fidel Ramos pada tahun

Mac 1994 yang melibatkan kawasan di Brunei, Sabah, Sarawak, Mindanao dan

Manado.53 Idea ini berasaskan kepada idea segi tiga pertumbuhan yang telah

berjaya dilaksanakan oleh SIJORI (Singapura, Johor dan Riau) dan Kawasan Segi

Tiga Selatan China pada tahun 1980-an. Sejak 1997, sebanyak USD 27 juta telah

dilaburkan dan sebahagian besarnya oleh pelabur dari Malaysia di Mindanao dan

Palawan. Tiga bidang yang telah berjaya dicapai setakat ini oleh BIMP-EAGA

ialah mewujudkan hubungan udara dan laut di samping pelancongan. Dalam hal

ini para pelabur Malaysia boleh melabur dalam sektor pelancongan, perikanan dan

perladangan. Sektor-sektor ini menjanjikan pulangan yang lumayan jika berjaya.

Walau bagaimanapun apabila disebut pelaburan, satu daripada kriteria pelabur

ialah kemampuan wilayah ini yang boleh menjanjikan pelaburan yang selamat.

Hal ini berdasarkan pengalaman lalu, ramai pelabur Malaysia yang gagal dalam

pembabitan mereka di Mindanao. Kegagalan ini dikaitkan dengan perbezaan

budaya serta tiada rakan kongsi dari selatan Filipina yang boleh diharapkan.

Biarpun bermasalah, pelabur Malaysia diharap dapat belajar daripada kesilapan

lalu untuk mengatur strategi baru supaya pelaburan kali ini akan berjaya.

Persoalannya mengapa pelaburan dari Malaysia penting? Dua sebab

kepentingannya ialah, pertama pelaburan ini diharap akan mewujudkan peluang

pekerjaan kepada penduduk tempatan dan kedua, pelaburan ini akan dapat

mengelakkan penghijrahan mereka ke Sabah pada masa akan datang.

Keperluan Dasar Tegas Terhadap PTI

Satu perkara yang cukup ketara dalam memperkatakan pendatang ialah dasar yang

ada terhadap PTI. Dasar yang ada kelihatan tidak tegas serta longgar. Beberapa

contoh boleh diberikan. Misalnya dalam tempoh tiga tahun, Malaysia telah

mengadakan tiga kali program pengampunan iaitu pada tahun 2002 dan terakhir

ialah pada Mac 2005 (sepatutnya Disember 2004). Kekerapan mengadakan

program besar seperti ini boleh menghantar isyarat yang salah kepada PTI bahawa

kerajaan Malaysia boleh bertoleransi dalam perkara ini. Walhal sebaliknya ada

sebab perkara ini berlaku. Kita tidak mahu kesempatan ini diambil oleh PTI untuk

kepentingan mereka seperti kembali memasuki Malaysia secara sah atau

menggalakkan mereka untuk memasuki semula secara haram dan kemudian

menunggu program pengampunan diadakan semula. Sepatutnya program

pengampunan memberi peluang keluar kepada PTI secara sah tetapi bukannya

untuk kembali semula ke negara ini.

Begitu juga peraturan yang sedia ada yang cuba menghalang kemasukan

semula PTI ke negara ini yang dilihat gagal. Paling ketara ialah hukuman sebatan

rotan yang dikenakan ke atas PTI yang dilihat gagal menjadi deteren menghalang

mereka untuk memasuki semula Malaysia secara haram. Perkara yang sama juga

turut berlaku kepada para majikan yang menggaji PTI sama ada sebagai pembantu

rumah mahupun pekerja. Mengenakan hukuman denda walau besar mana

sekalipun dilihat tidak akan menghalang para majikan untuk tidak menggaji PTI.

Apa yang diperlukan ialah dengan turut merotan majikan kerana hanya dengan

cara ini akan dapat menghalang mereka daripada terus menggaji PTI.

Dalam usaha untuk menghalang merebaknya penyakit yang dibawa oleh PTI

ke negara ini, langkah yang telah diambil oleh pihak berkuasa dengan

meruntuhkan rumah-rumah haram milik PTI di kawasan setinggan sangat dialualukan. Hal ini kerana kawasan ini di dapati menjadi sarang kepada penyakit.

Kawasan kampung air yang didiami oleh PTI kelihatan cukup kotor dengan

pembuangan sampah sarap serta najis dibuang terus ke laut merupakan punca

merebaknya penyakit berjangkit seperti taun. Sejak operasi meruntuhkan rumah

haram milik PTI pada tahun 2002, PTI tidak lagi membuat penempatan sesuka hati

seperti sebelum ini. Oleh itu usaha perlu dipergiatkan lagi supaya penempatan

kampung air ini dapat dibersihkan pada masa akan datang.

Pihak berkuasa perlu menangani isu pelacuran dengan lebih tegas lagi. Hal

ini kerana PTI didapati melanggani pelacur. Penyebaran penyakit seperti AIDS,

HIV dan hepatitis didapati daripada kedua-dua pihak sama ada PTI kepada pelacur

atau sebaliknya. Kegagalan menangani masalah pelacuran boleh menimbulkan

bencana jika tidak ditangani dengan segera.

Cinta Pada Negara?

Perasaan sayang pada negara perlu dipupuk dalam kalangan penduduk keturunan

Filipina dan Indonesia. Peribahasa di mana bumi dipijak di situ langit dijunjung

perlu disemai dalam kalangan mereka. Bagi mereka yang bekerja sebagai anggota

kerajaan mereka perlu diikat dengan janji untuk tidak membocorkan rahsia

kerajaan. Dengan cara ini baru kesetiaan mereka kepada negara ini dapat

dipertahankan.

Kesimpulan

Berdasarkan kepada perbincangan di atas jelaslah bahawa Sabah sebenarnya

berhadapan dengan pelbagai masalah keselamatan samada dari dalam dan luar

dan ini secara tidak langsung mengancam kedaulatan Malaysia keseluruhannya.

Filipina dan Indonesia merupakan dua negara yang boleh menimbulkan ancaman

terhadap keselamatan Sabah. Ancaman dari Filipina boleh datang dari

perlanunan/mundu, pergolakan politik yang sentiasa berlaku di selatan Filipina

serta pendatang tanpa izin. Dari Indonesia pula dalam bentuk tuntutan bertindih

serta pendatang tanpa izin. Dalam hal ini, walaupun isu ini lebih tertumpu kepada

negeri Sabah, namun jalan penyelesaiannya tidak akan dapat dicapai tanpa

kemahuan kerajaan pusat. Di pihak pusat pula, ia perlu bijak dalam menyelesaikan

isu ini. Selain mempertimbangkan soal keselamatan, di satu sudut lain, kerajaan

perlu melihat isu ini daripada aspek ekonomi dan sebagainya. Oleh itu, adalah

dicadangkan melihat bahawa jalan penyelesaian ke atas isu ini memerlukan kepada

pendekatan rundingan dan diplomasi memandangkan ia melibatkan negara jiran.

Diplomasi telah digunakan dengan jayanya dalam konteks Indonesia. Ketegangan

dalam isu Ambalat telah dileraikan melalui penggunaan diplomasi. Malah keduadua Jakarta dan Kuala Lumpur juga mampu menangani isu pendatang tanpa izin

dengan baik. Sebaliknya, sehingga kini Kuala Lumpur masih berhadapan dengan

kesukaran dalam mencari penyelesaian dengan Manila dalam isu pendatang tanpa

izin. Malah isu seperti lanun/mundu atau pergolakan politik di selatan Filipina

merupakan antara beberapa isu meskipun sukar dibendung tetapi dengan

kerjasama rapat kedua buah negara boleh ditangani dengan baik. Hanya melalui

pendekatan seperti ini, integriti Malaysia akan terjamin dan dalam masa yang sama

kepentingan nasional Malaysia akan terus terpelihara.

sabah bab5

Isu Kesetiaan?

Isu kesetiaan penduduk kepada negara juga merupakan sesuatu yang harus

difikirkan daripada sudut keselamatan. Hal ini kerana, jika berlaku apa-apa

persengketaan atau peperangan dengan sesebuah negara jiran, kemungkinan rakyat

negara ini menyokong musuh tidak boleh diketepikan. Amerika Syarikat pernah

meragui kesetiaan rakyat berketurunan Jepun sewaktu Perang Dunia Kedua

dengan mengambil langkah seperti mengurung mereka ini di kem tahanan kerana

bimbang akan menyokong Jepun dalam perang. Seramai 120,000 daripada mereka

telah ditahan oleh pihak militer dan FBI atas sebab keselamatan terhadap Amerika.

Mereka ini telah ditempatkan di beberapa kem tahanan di beberapa buah negeri

termasuk California, Arizona dan Arkansas. Kebanyakan mereka ini kekal di kem

tahanan yang dilingkungi kawat berduri dan dijaga oleh tentera sehingga perang

tamat. Perkara yang sama juga dilakukan ke atas penduduk Arab-Amerika

Syarikat selepas terjadinya Peristiwa 11 September. Pembabitan sebahagian besar

daripada perampas pesawat yang merupakan orang Arab dengan sembilan orang

daripadanya terdiri daripada rakyat Arab Saudi. Perkara ini telah menyebabkan

pihak berkuasa Amerika bertindak menahan rakyat Amerika berketurunan Arab

tanpa bicara, suatu langkah yang bertentangan dalam negara demokrasi. Malah

Brigadier-General Lee Hsien Loong pernah mempersoalkan kesetiaan masyarakat

Melayu kepada Singapura.

Sabah mempunyai pelbagai etnik kaum yang cukup menarik. Terdapat 32

etnik di negeri ini, antara lain; Bajau, Kedayan, Sulu, Melayu Brunei, Kadazan,

Murut, dan lain-lain. Namun ada beberapa suku etnik di Sabah ini yang berasal

dari Filipina dan Indonesia. Suku etnik Bajau dan Sulu berasal dari selatan Filipina.

Manakala suku etnik Bugis dan Jawa pula berasal dari Sulawesi dan Jawa,

Indonesia. Mereka merupakan penduduk Bumiputera Islam di Sabah dan telah

lama menetap di Sabah iaitu sejak abad ke-17 bagi penduduk Bajau dan Sulu dan

sejak 1960-an lagi bagi penduduk keturunan Bugis dan Jawa. Kewujudan

penduduk keturunan etnik dari Filipina dan Indonesia telah menyebabkan migrasi

rantaian berlaku sehingga kehadiran mereka di negeri Sabah tidak pernah putus.

Bagaimanakah kesetiaan mereka ini boleh dipercayai? Dalam hal ini ada dua

kemungkinan yang boleh dilihat berhubung isu kesetiaan ini. Pertama,

membabitkan penduduk keturunan Bajau-Sulu yang telah lama bermastautin di

Sabah. Isu pemilikan dokumen seperti kad pengenalan, surat beranak mahupun

passport antarabangsa bukan satu perkara baru dalam kalangan pendatang Filipina

dan Indonesia. Terbaru, Sabah digemparkan dengan adanya satu sindiket yang

mengeluarkan kad pengenalan bermutu tinggi ‘My Kad’ kepada pendatang.

Sindiket ini membabitkan staf Jabatan Pendaftaran di Semporna. Walaupun identiti

mereka yang terlibat tidak diketahui namun kemungkinan tidak dapat disangkal

yang terlibat mungkin terdiri daripada etnik Bajau-Sulu atau Bugis. Persoalannya

siapakah yang terbabit? Mengapa ini berlaku? Mungkin kerana wang? Namun

motif uutuk memastikan bilangan pendatang yang barangkali mempunyai pertalian

persaudaraan dengan mereka yang sudah lama di Sabah tidak dapat diketepikan.

Kedua, jika berlaku peperangan dengan negara jiran apakah mereka akan tetap

menunjukkan kesetiaan kepada Malaysia? Perkara ini perlu ditimbulkan kerana

mereka berkemungkinan akan menjadi perantara yang boleh menyampaikan

banyak maklumat rahsia yang bakal digunakan oleh pihak musuh bagi

menewaskan negara jika berlaku peperangan. Mereka umpama musuh dalam

selimut dan sekiranya berlaku persengketaan akan menjadi tali barut kepada

negara asal.

Kemungkinan tenaga kerja Indonesia dan pendatang tanpa izin Filipina dan

Indonesia yang ramai di Sabah juga akan turut menjadi mata dan telinga kepada

negara asal mereka jika berlaku sengketa. Perkara ini cukup ketara dalam isu

Ambalat, apabila ada TKI yang sanggup membantu Indonesia jika Jakarta

mengisytiharkan perang ke atas Malaysia. Jika ini benar-benar berlaku maka sudah

tentu Malaysia akan berhadapan dengan masalah besar.

Kehadiran Pendatang Filipina Dan Indonesia Di Sabah

Kehadiran pendatang Filipina dan Indonesia di Sabah bukan suatu perkara baru.

Hal ini disebabkan mereka sudah lama berada di Sabah. Namun apa yang jelas

ialah kita tidak dapat mengenepikan bahawa ada faktor penolak dan penarik yang

menyebabkan kehadiran mereka di Sabah. Faktor tolakan merujuk kepada keadaan

ketidakstabilan politik di selatan Filipina serta ketiadaan pekerjaan di tempat asal

mereka termasuk di Sulawesi. Keadaan ini ditambah lagi oleh faktor penarik, iaitu

pertumbuhan ekonomi yang pesat di Sabah dalam sektor pembinaan, pembalakan,

perladangan yang memerlukan penggunaan buruh yang ramai sekitar tahun-tahun

1980-an. Keadaan ini diburukkan lagi oleh penduduk tempatan sendiri yang

kelihatan tidak berminat melibatkan diri dengan kerja-kerja yang berkaitan 3 ‘D’

iaitu dirty (kotor), dangerous (bahaya) dan difficult (sukar), menyebabkan kerja-kerja

ini terpaksa dilakukan oleh pendatang Filipina dan Indonesia.

Kehadiran pendatang dalam jumlah yang ramai di sesebuah negara sudah

tentu menimbulkan masalah kepada negara hos. Antara 500,000 hingga 700,000

orang Pendatang Tanpa Izin (PTI) didapati tinggal di Sabah berbanding penduduk

Sabah yang berjumlah 2.45 juta orang. Hal inilah yang berlaku kepada pendatang

Filipina dan Indonesia di Sabah. Mereka boleh menimbulkan ancaman kepada

keselamatan penduduk tempatan. Persoalannya bagaimanakah mereka boleh

menimbulkan ancaman kepada keselamatan penduduk tempatan?

Ramli Dollah et. al. mendapati bahawa, ramai pendatang Filipina di Sabah

terbabit dengan aktiviti jenayah seperti merompak, merogol dan membunuh

berbanding dengan pendatang Indonesia. Mengapa ini berlaku? Menurut Wan

Shawaluddin Wan Hassan dan Ramli Dollah (2003), perkara ini dikaitkan dengan

konsep maratabat, stereotaip dan budaya dan sikap yang dibawa dari negara asal.

Oleh itu apabila mereka berada di negara ini, mereka menganggapnya seperti

tempat asal mereka. Paling ketara ialah sikap mereka yang tidak menghormati

undang-undang dan ini menyebabkan mereka begitu mudah melanggar undangundang melalui perbuatan mereka seperti mencuri, membunuh, merogol atau

merompak.

Soalnya benarkah pendatang terbabit dalam aktiviti jenayah atau mereka

sengaja dikambinghitamkan oleh pihak tertentu sebagai escapism ? Ramli Dollah,

Fazli Hamid & Rizal Idris mendapati bahawa PTI memang merupakan

penyumbang utama kepada kadar jenayah kekerasan di Kota Kinabalu.40 Misalnya

pada tahun 2001 jumlah jenayah kekerasan yang membabitkan pendatang ialah 171

kes berbanding 127 kes yang dilakukan oleh penduduk tempatan. Angka ini

menurun pada tahun 2002 kepada 73 kes pendatang berbanding 179 oleh penduduk

tempatan tetapi angka ini bertambah pada tahun 2003 kepada 119 berbanding 4159

Wan Shawaluddin, Ramli - Isu-isu Keselamatan Sabah Dan Impak Kepada Malaysia

oleh penduduk tempatan. Penurunan ketara pada tahun 2002 dikaitkan dengan

Ops Nyah II dan ini turut diakui oleh bekas Pesuruhjaya Polis Sabah, Datuk Ramli

apabila beliau menyatakan bahawa Ops Nyah II telah berjaya mengurangkan

masalah jenayah di Sabah.

Namun isu yang cukup signifikan misalnya, pada tahun 2003, daripada

4420 banduan di Penjara Kota Kinabalu, 3683 terdiri dari warga asing. Daripada

jumlah tersebut, 3472 merupakan banduan yang melakukan kesalahan pertama,

171 merupakan banduan yang melakukan kesalahan kedua dan 27 banduan

merupakan pelaku kesalahan ketiga dan lebih.42 Perkara ini menunjukkan betapa

masyarakat terdedah kepada ancaman daripada pendatang.

Penyeludupan di Sabah juga digerakkan oleh pendatang asing dengan

bantuan sindiket luar. Penyeludupan ini membabitkan barangan seperti dadah

(syabu) dan senjata api. Satu contoh cubaan untuk menyeludup masuk senjata

api dari luar ialah apabila ATM telah menahan seramai 22 rakyat asing di Pulau

Langkayan, Sandakan pada 27 April 2003.43 Sejumlah peluru, peledak dan senapang

patah ditemui dalam tangkapan tersebut. Walau bagaimanapun kesemua mereka

menafikan terbabit dan sebaliknya menyatakan bahawa mereka dihanyutkan dari

Kepulauan Filipina yang berhampiran. Malah pada tahun 2001, misalnya sejumlah

125 kes penyeludupan senjata api berjaya dipatahkan. Penyeludupan syabu ke

negara ini juga datang dari negara jiran khasnya dari Zamboanga, Maibog, TawiTawi, Bongao dan Palawan. Dadah ini kemudiannya telah disebarkan ke seluruh

bandar-bandar di seluruh Sabah terutama di Sandakan, Tawau, Lahad Datu dan

Kota Kinabalu. Penyeludupan dua barangan ini membahayakan keselamatan

penduduk tempatan dari segi jenayah yang akan berlaku serta pembabitan anakanak temapatan dalam kegiatan najis dadah. Misalnya pada tahun 2001 sebanyak

522 kes tangkapan telah dibuat di pantai timur Sabah membabitkan syabu. Pada

tahun 2002 pula jumlah tangkapan ialah 457 kes.

Kehadiran pendatang di Sabah juga seumpama bom jangka kepada

penduduk tempatan. Hal ini disebabkan mereka membawa bersama penyakit

yang berjangkit malah ada sesetengah penyakit hampir dapat dihapuskan oleh

pihak kerajaan. Kerajaan telah menghantar balik 15,000 pekerja sah kembali ke

negara asal kerana didapati berpenyakit.45 Tidak dapat dibayangkan bagaimana

pendatang yang datang secara haram memasuki negara ini tanpa ditapis oleh

FOMENA membawa bersama mereka penyakit berjangkit. Namun realitinya ,

kedatangan mereka secara haram ke negara ini menyebabkan penyakit-penyakit

seperti batuk kering dan taun kembali menular dalam kalangan penduduk

tempatan. Batuk kering didapati menular sebagai penyakit nombor satu yang

membawa kematian disebabkan oleh pergerakan penduduk yang tidak terkawal

yang berlaku di negara ini yang membabitkan pendatang. Penyakit taun pula

merupakan suatu epidemik yang sering dihadapi oleh pendatang di kawasan

koloni mereka tetapi sering dirahsiakan daripada pengetahuan umum kerana

bimbangkan penduduk tempatan. Malah penyakit-penyakit lain seperti hepatitis,

kusta, dan gonorhea didapati dalam kalangan pendatang. Apa yang ditakuti ialah

jika ada dalam kalangan pendatang ini yang bekerja di restoran sebagai pencuci

pinggan, tukang masak atau pelayan. Hal ini sudah tentu akan mendedahkan

penduduk tempatan kepada epidemik yang sudah tentu boleh meninggalkan kesan

yang bukan kecil ke atas masyarakat.

Pendatang juga turut menjadikan koloni kampung air sebagai pusat aktiviti

jenayah dan penempatan tanpa peraturan dan undang-undang. Di Sabah terdapat

beberapa kampung air yang didiami oleh penduduk keturunan Filipina yang

asalnya dibina sebagai pusat penempatan pelarian. Kampung ini termasuk

Kampung Pondo, di Pulau Gaya, Kota Kinabalu, Kampung BDC, di Sandakan,

Kampung Icebox & Kampung Hidayah, Tawau, Kampung Puyut, Kampung Bakau,

Lahad Datu dan Kampung Selamat, Kampung Simunul dan Kampung BangauBangau, Semporna. Penyeludup menggunakan kampung air sebagai pusat untuk

mendarat dan mengedar barangan seludupan seperti dadah, senjata, rokok dan

sebagainya. Hal ini kerana kumpit iaitu pengangkutan air yang digunakan mampu

untuk meredah bawah rumah. Di sini syabu dijual secara terbuka. Wang palsu

bertukar tangan. Penduduknya membuang sampah ke dalam air termasuk najis

dan semua ini mendedahkan penduduk kepada bahaya penyakit berjangkit. Selain

itu wujud kegiatan pelacuran. Kegiatan mencuri air dan letrik cukup ketara dalam

kalangan penduduk. Pergaduhan antara kumpulan-kumpulan pendatang sering

berlaku yang membabitkan senjata pistol, parang dan pedang yang lazimnya

membawa kematian. Paling ketara pihak berkuasa seperti polis tidak akan

membuat rondaan jika berseorangan atau pada malam hari. Hakikatnya, kolonikoloni yang tanpa peraturan dan undang-undang ini merupakan entiti yang wujud

di pinggir-pinggir bandar sesuai dengan cara hidup pendatang tetapi boleh

mendedahkan ancaman kepada keselamatan penduduk tempatan.

Implikasi dan Dasar Kerajaan

Seperti yang dijelaskan dalam perbincangan sebelumnya, isu keselamatan yang

telah meninggalkan impak yang besar kepada Malaysia. Ini menuntut

tanggungjawab yang besar daripada kerajaan pusat untuk menangani masalah

yang timbul. Dalam hal ini, didapati bahawa sememangnya banyak usaha-usaha

yang perlu dan akan dilakukan untuk berhadapan dengan isu ini antaranya ialah:

Usaha Membantu Penduduk Pulau

Penduduk pulau di sepanjang pantai timur Sabah merupakan unsur yang penting

dalam menjamin keselamatan di Sabah. Walaupun tidak semua pulau berpenghuni,

tetapi rata-rata mereka terdiri daripada penduduk keturunan Filipina yang miskin

serta perlu dibantu. Perkara ini kerana keadaan kemiskinan akan mendedahkan

mereka kepada aktiviti-aktiviti haram yang sudah tentu akan membantu mundu

misalnya. Oleh itu, usaha perlu dilakukan bagi membantu golongan ini supaya

mereka terlibat dengan aktiviti ekonomi seperti perikanan, penanaman rumpai

laut dan sebagainya yang mampu membawa pulangan yang besar kepada mereka

sekaligus mengeluarkan mereka daripada kancah kemiskinan dan menghalang

pembabitan mereka dengan unsur-unsur yang mengancam negara.

Belanjawan Pertahanan

Insiden penculikan Sipadan telah mendedahkan betapa Kerajaan Pusat tidak

memberikan perhatian sewajarnya kepada aspek keselamatan di pantai timur

Sabah. Walaupun Kerajaan memberikan jaminan selepas berlakunya penculikan

di Sipadan namun pada bulan September, satu lagi insiden penculikan telah61

Wan Shawaluddin, Ramli - Isu-isu Keselamatan Sabah Dan Impak Kepada Malaysia

berlaku di Pulau Pandanan. Insiden Sipadan dan Pandanan telah menyebabkan

kerajaan terpaksa membelanjakan sejumlah RM6 bilion sebagai langkah

mempertingkatkan keselamatan di Sabah. Perkara ini membabitkan penambahan

5 batalion tentera darat, 5 batalion PGA, 30 bot peronda tentera laut dan 5 jet

Hawks yang berfungsi mengawal perairan Sabah. Teluk Sepanggar telah

dibangunkan sebagai pelabuhan bagi menempatkan kapal selam yang masih dalam

pembinaan serta pengkalan Paskal di Tawau. Pada masa yang sama belanja

pertahanan bagi negara juga perlu dipertingkat bagi memastikan pertahanan

negara kelihatan credible kepada pihak luar. Hanya dengan perbelanjaan

pertahanan membolehkan negara memiliki kapal perang serta pesawat perang

yang lebih sofistikated serta terbaik bagi mempertahankan negara.

Berdasarkan isu yang dihadapi iaitu tuntutan Spratly serta tuntutan bertindih

yang bakal dihadapi pada masa akan datang , Sabah memang memerlukan

perhatian yang lebih dari segi belanja pertahanan bagi meningkatkan keupayaan

keselamatan agar tidak diperlekehkan oleh pihak luar. Di samping itu penubuhan

Agensi Penguatkuasa Maritim Malaysia / agensi pengawal pantai pada bulan Jun

2005 juga dilihat akan memberi banyak sumbangan kepada penjagaan perairan

sabah bab4

 Kedudukan Sempadan Malaysia (Sabah) dan Indonesia, 1979

Biarpun Jakarta dilihat menerima keputusan ini dengan terbuka tanpa

memperlihatkan reaksi protes, namun isu ini tetap meninggalkan kesan terhadap

hubungan kedua-dua buah negara. Dalam hal ini tidak hairan apabila Malaysia

memberikan konsesi carigali minyak di blok Ambalat dan blok Ambalat Timor

kepada Syarikat Shell pada 16 Februari 2005, tindakan ini telah menimbulkan

bantahan dari Jakarta. Namun apa yang jelas ialah Malaysia pernah membuat

bantahan terhadap Jakarta apabila Indonesia memberikan hak carigali kepada

Syarikat Amerika Syarikat, Unocal Corp pada tahun 2004 tetapi tidak dihiraukan

oleh Jakarta.29 Sebaliknya apabila Malaysia memberikan hak carigali tersebut

kepada Shell, Jakarta secara tegas menyatakan bahawa Ambalat adalah milik

mereka dan langkah segera yang telah diambil iaitu dengan menghantar 7 buah

kapal perang dan 4 pesawat F-16 ke kawasan yang terbabit.

Rakyat Indonesia memprotes tindakan Malaysia ini dengan berbagai

tindakan seperti mengadakan demostrasi. Akhbar serta media Indonesia juga turut

mengambil kesempatan membakar perasaan serta semangat rakyat Indonesia

dengan berita-berita sensasi yang menyerang Malaysia serta tindakan untuk

menganyang serta melancarkan perang ke atas Malaysia. Paling memalukan ialah

tindakan oleh segelintir pelajar Indonesia yang membakar Jalur Gemilang. Malah

media Indonesia turut mengulas lawatan Dato’ Najib ke United Kingdom pada 10

Mac 2005 untuk membeli kapal perang bagi menghadapi kemungkinan perang

dengan Indonesia. Apa yang jelas ialah ada pihak tertentu yang cuba menangguk

di air yang keruh dalam membakar api kemarahan rakyat Indonesia dalam isu ini.

Isu Ambalat selain mencetuskan ketegangan telah turut membabitkan satu insiden

pergeseran antara kapal perang Malaysia, KD Rencong dan KRI Tedong Naga.

Indonesia telah menuduh kapal perang Malaysia menggesel kapal mereka dan telah

membuat bantahan kepada Malaysia. Kedua-dua pihak telah bersetuju untuk

mengurangkan ketegangan dengan menempatkan sebuah kapal perang bagi setiap

negara. Begitupun sekali lagi timbul kekecohan apabila media Indonesia, Kompas

telah memainkan sentimen dengan menyatakan bahawa Timbalan Perdana Menteri

Malaysia, Dato’ Najib telah memohon maaf kepada attaché tentera Indonesia di

Kuala Lumpur. Dato’ Najib telah membantah keras laporan tersebut sehingga

berita tersebut telah dinafikan sendiri oleh Kedutaan Indonesia di Kuala Lumpur.

Namun, insiden ini menampakkan bahawa mentaliti big brother Indonesia dalam

hubungan dengan Malaysia, satu perkara yang tidak kelihatan sebelum ini.

Pergolakan Politik Di Selatan Filipina

Sejak tahun 1970-an sebarang perkembangan politik yang berlaku di selatan

Filipina pasti memberi kesan ke atas Sabah. Perkembangan ini tidak dapat

dielakkan memandangkan terdapat ramai penduduk keturunan Filipina di Sabah

serta kedudukan Sabah yang cukup hampir dengan selatan Filipina. Oleh itu

apabila Marcos mengisytiharkan perintah Darurat pada tahun 1972 menyebabkan

berlakunya kebanjiran penduduk Islam Filipina ke Sabah. Sejak itu Sabah cukup

sensitif dengan perkembangan politik di selatan Filipina kerana apa juga yang

berlaku akan memberi kesan dari segi pengaliran masuk penduduk Islam dari

selatan Filipina yang akan melarikan diri ke Sabah. Lazimnya pihak berkuasa di

Malaysia akan memberikan reaksi kepada apa jua perkembangan yang berlaku di

selatan Filipina.

Oleh itu apabila segelintir pengikut Nur Misuari daripada kumpulan MNLF

yang diketuai oleh Habier Malik melancarkan serangan terhadap tentera Filipina

di Jolo pada 6 Februari 2005, telah memberi isyarat tentang kemungkinan

pergolakan terbaru akan berlaku di selatan Filipina.30 Pihak tentera Filipina telah

melancarkan serangan ke atas kumpulan serpihan dan mengakibatkan seramai

27,000 penduduk meninggalkan rumah bagi mengelakkan pertempuran. Namun

pihak tentera telah berjaya mencapai gencatan senjata tidak formal dengan

kumpulan tersebut. Apapun keadaan yang berlaku boleh mencetuskan keadaan

huru-hara di Jolo yang boleh memberi kesan kepada Sabah.

Satu lagi perkara yang perlu diberikan perhatian di selatan Filipina ialah

tentang wujudnya jaringan Al Qaeda-Jemaah Islamiyah-KAS.31 Jaringan yang telah

diwujudkan ini ternyata telah meninggalkan impak yang bukan kecil terhadap

keselamatan Filipina bahkan boleh membahayakan negara ini. Hal ini kerana

dengan bantuan kewangan Al Qaeda, tenaga JI dan KAS telah memperlihatkan

bagaimana beberapa siri serangan bom telah dapat dihasilkan. Pengeboman di Bali

pada Oktober 2002, pengeboman Hotel J.W.W Marriott, Jakarta pada Ogos 2003

dan Kedutaan Australia pada 9 September 2004, malah turut menjadikan Davao

City sebagai sasaran pada Mac 2003 merupakan antara contoh menunjukkan betapa

merbahaya jaringan kumpulan ini.. Insiden-insiden ini telah menyebabkan

Presiden Aroyo telah mengisytiharkan Jemaah Islamiah (JI) sebagai ancaman

keselamatan nombor satu di Filipina. Seriusnya gejala rasuah di selatan Filipina

serta sempadan yang longgar memungkinkan unsur Al Qaeda-JI-KAS untuk

menyusup masuk ke Sabah tidak boleh dipandang remeh.

Sumber: Haller-Trost, 1998: 486 28